ستاد ملی صبر صلح بخشایش رضایت

به گزارش روابط عمومی ستاد ملی صبر برای رسیدن به صلح اجتماعی و ترویج رفتارهای پسندیده اجتماعی مانند صبر و بخشش بایستی از خانواده شروع کرد. این را مهدی دوایی، دکترای علوم تربیتی و کارشناس روانشناسی تربیتی می‌گوید. او معتقداست که همه رفتارهای اجتماعی ما از خانواده شروع می‌شود: «امروزه یکی از موارد آسیب‌زا در جوامع مدرن، ترجیح منافع فردی بر منافع جمعی است. مساله‌ای که گاه می‌تواند بسیار خطرناک باشد. در خانواده‌های سنتی قدیمی اگر کودک از مادر تقاضای غذا می‌کرد، مادر او را تشویق به صبر می‌کرد تا پدر نیز از راه برسد. این موارد جزیی علاوه بر تقویت حس مشارکت در فرزند، باعث تمرین صبر و خویشتن داری می شد.

دوایی ادامه می دهد: اگر در هر یک از اعضای خانواده روحیه گریز از جمع و پروژه های دسته جمعی وجود دارد باید بررسی شود زیرا این رفتار یک علامت جدی آسیب است.

این روانشناس با اشاره به اینکه تمرین صبر ازخانواده آغاز می شد می‌گوید: «اگر این روابط دو به دو به خوبی شکل بگیرد، صاحب هویت موفق خواهیم شد. یکی از مواردی که ما در جامعه با آن روبرو هستیم ، نپذیزفتن حقوق فردی افراد است. این آموزش نیز از خانواده شروع می‌شود. به عنوان مثال اگر زن و شوهر گاهی به تنهایی بدون حضور بچه‌ها به گردش و یا رستوران بروند و بچه‌ها نیز از این امر آگاه باشند، باعث می‌شود که کودک حق رابطه دونفره را بپذیرد و اگر فرزند دومی نیز به دنیا آمد به جای حسادت و آزار، حقوق او را نیز بپذیرد. بنابراین هرکدام از پدر و مادر بایستی با هر یک از بچه‌ها پروژه رابطه دو به دو را اجرا کنند.»

او می‌افزاید: «پدر و مادر می‌توانند وارد پروژه‌هایی شوند که فرزندشان علاقه دارد. مثلا پدری خوراکی تهیه کند و هر هفته همراه با دخترش سریال مورد علاقه او را نگاه کند.» این روانشناس، سکوت را خطرناک‌تر از مشاجره می‌داند و می‌گوید: «گاهی خانواده‌ها به سکوت می‌رسند و این بسیار خطرناک است. حتی مشاجره هم بهتر از قهر است. ضربه‌های منفی به نسبت قهر بهتر است. وقتی پروژه‌های دو به دو ایجاد کردید، زمینه برای حرف زدن هم ایجاد می‌شود. همین گفتگو باعث می‌شود تا افراد خانواده روش تعامل و گفتگو با افراد جامعه را فراگیرند.»

او تاکید کرد: «لازمه رسیدن به صلح در جامعه، صلح در خانواده است و لازمه رسیدن به صلح در خانواده توجه کردن به یکدیگر است. هریک از اعضای خانواده بایستی به یکدیگر توجه داشته باشند و احترام بگذارند. مواظب خواسته‌های یکدیگر بوده و به یکدیگر محبت کرده و همدیگر را درک کنند.»

دنبال مقصر نباشید

دوایی یکی از جدی‌ترین مشکلات در جامعه را مقصریابی در روابط اجتماعی دانسته و می‌گوید: «باید این نکته را همیشه به یاد داشته باشیم که ممکن است در رابطه‌ای ما مقصر نباشیم اما به طور قطع مسئول هستیم. ما برای ایجاد روابط عاشقانه در خانه و روابط اجتماعی در بیرون از خانه بایستی مسئولانه برخورد کنیم نه مقصرانه.

او در توضیح این ضرورت اخلاقی که باید مسئولانه برخورد کنیم، می‌گوید: «یعنی از خود بپرسیم من چکار بایستی انجام می‌دادم که این اتفاق نمی‌افتاد و اینکه بپذیریم که در یک رابطه دو طرفه معمولا هر دو طرف مقصرند هرچند که میزان تقصیر هریک از افراد ممکن است کمتر یا بیشتر از دیگری باشد اما همین پذیرش تقصیر می‌تواند به صبوری و بخشش بیشتر کمک کند. اما اگر فرد گمان کند که همیشه حق به جانب اوست، از میزان صبر و گذشتش کاسته شده و به عبارت عامیانه، یک طرفه به قاضی رفته و به نفع خود حکم صادر می‌کند.»

او نبود فرهنگ بخشش و مقصریابی را یکی از معضلات اصلی خانواده‌های ایرانی دانست و گفت: «گاهی ما با فردی در خانواده زندگی می‌کنیم که تمایل دارد تا برای اتفاقات مقصر پیدا کند. در اینگونه مواقع بایستی بگوییم سخن شما درست اما به نظر شما از این به بعد من بایستی چگونه برخورد کنم تا دوباره این اتفاق تکرار نشود؟ با این شیوه اگر طرف مقابل ما هم فرد درستی باشد، در برخوردهای بعدی از خودش شروع می‌کند و به دنبال پاسخ چنین پرسشی از خود خواهد بود. همین روش رفتاری می‌تواند در برخوردهای اجتماعی مانع از بسیاری از زد و خوردهای خیابانی می‌شود.»

این استاد روان‌شناسی، حلقه مفقوده روابط اجتماعی امروز را احترام متقابل می‌داند. او معتقد است وقتی حرمت شخص زیر سوال می‌رود، مدیریت عواطف نابود شده و عشق‌ورزی از میان می‌رود. بسیاری از پرخاشگری‌ها و جرایم در جامعه به سبب بی‌احترامی است. همانطور که شما در خانواده خودتان نمی‌توانید به همسرتان بی‌احترامی کنید و در مقابل، انتظار عشق‌ورزی داشته باشید در جامعه نیز نمی‌توانید با بی‌حرمتی رفتار کرده و از دیگران ادب و احترام طلب کنید.»

دوایی تصریح می‌کند: «از سوی دیگر نباید این نکه را از نظر دور داشت که اگر طرف مقابل ما بی‌احترامی کرد دلیلی بر مقابله به مثل ما نیست زیرا روابط را در سیکل معیوب قرار می‌دهیم. به همین دلیل است که تاکید فراونی بر کنترل خشم شده و بر عبارت "کاظمین الغیظ" در قرآن تأکید شده است. وقتی ما به دیگران احترام بگذاریم در واقع برای خود احترام خریده‌ایم.»