ستاد ملی صبر صلح بخشایش رضایت

به گزارش روابط عمومی ستاد ملی صبر، چند سال اخیر با گسترده شدن رسانه های دیجیتال و فضای مجازی، و از طرفی در دسترس بودن آسان آن ، شاهد اتفاقات ناگوار هم بوده ایم که عوامل بسیار زیادی در آن نقش داشته اند.

افزایش تعداد کاربران با تعدد فرهنگ و سلایق و سطح دانش متفاوت آنها ، گاهی مشکلات زیادی را برای دیگر کاربران به وجود می آورد و در نهایت آرامش و آسایش افراد را مختل می کند. کلیپ های آزار دهنده و بازی های های رایانه ای خشن از مواردی است که در شبکه ها و برنامه های مختلف بسیار دیده می شود.

سرگرد حمید کیانی رئیس اداره تشخیص جرایم سایبری فتا ناجا در گفتگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی ستاد ملی صبر، درباره فضای سایبر، این چنین می گوید: خشونت سایبری همان طور که از اسمش پیداست یک فضای مجازی است و کاربران متعدد در آن وجود دارند، وقتی از فضای مجازی یا سایبر صحبت می کنیم، علی القاعده در این فضا بحث گمنامی در آن مطرح می شود و تعدد افراد و تعدد سلایق با انواع نگرش های مختلف وجود دارد.

وی ادامه داد: اما تعریفی که می توان برای خشونت سایبری گفت این است که هر رفتاری که در واقع باعث تعدی به آسایش افراد شود وباعث شود که روح افراد آسیب ببییند، خشونت سایبری گفته می شود.

سرگرد کیانی بیان کرد: فضای سایبری مثل فضای واقعی نیست، فضای واقعی محدود به چند نفر اشخاص است که این افراد از دوستان می تواند باشد و اگر کدورتی هم باشد همان جا حل و فصل می شود و دامنه آن محدود است، اما در فضای مجازی متاسفانه به دلیل اینکه گسترش دارد و جهانی است وافرادی که در ان حضور دارند گمنام هستند، باعث می شود که انتشار مطالب خیلی وسیعتر و سریع تر انجام گیرد و همین وسیع تر بودن یعنی کاربران بیشتری را دچار ضربه روحی روانی می کند.

رئیس اداره تشخیص جرایم سایبری فتا ناجا گفت: متاسفانه در خیلی از موارد باعث می شود که افراد به ورطه نابودی هم کشانده شوند. خشونت هایی در قالب بریدن سر، خودزنی، خود کشی تمام این ها شامل خشونت های سایبری می شود و مصادیق آن را بارها شنیدیم.

سرگرد کیانی افزود: به عنوان مثال بازی نهنگ آبی، که باعث شده بود افراد را قدم به قدم به سمت خودکشی ببرد و مصادیق آن را متاسفانه در ایران شاهد بودیم  و در ایران کار به جایی رسیده بود که کاربران خود را از پل هوایی پایین می انداختند. این ها همه از مصادیق خشونت سایبری است یعنی افراد را به جایی می رساند که فرد هویت اصلی و خانوادگی خود را فراموش می کند.

وی در مورد آمار این خشونت ها نیز گفت: شاید آمار دقیقی وجود نداشته باشد و آمار روشنی از خشونت در فضای مجازی ندارم، اما جای نگرانی هم وجود دارد چون افراد و کاربران ایرانی در این فضا حضور دارند و هرچه بیشتر شرکت کننده در این شبکه ها وجود داشته باشد افراد بیشتری هم در معرض آسیب های اجتماعی قرار خواهند گرفت.

سرگرد کیانی افزود: در زمان گذشته رسانه ها صرفا به صورت نوشتاری بوده است اما امروز در قالب فیلم و غیره است و دامنه آن بسیار گسترده است و در رختخواب افراد هم نفوذ پیدا کرده و فرزند هم زمانی میبیند پدر و مادر خانواده قبل از خواب و بعد از خواب گوشی را چک می کنند ، همین موارد یک الگوی ناهنجاردر خانواده می شود.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم از خشونت های کودکان و نوجوانان نام ببریم می توان به بازی های رایانه ای ای اشاره کنیم که بعضی از آنها مصادیق انتشار خشونت هستند به دلیل اینکه در این بازی ها یا کشتن یا نابود کردن است و همه این ها پیام هایی دارند که کودکان را در معرض آسیب قرار می دهند و باید حتما یک مراقبت ویژه از سمت والدین وجود داشته باشد.

**علل بروز خشونت

رئیس اداره تشخیص جرایم سایبری پلیس فتا در مورد اینکه اصلا چرا افراد در این فضا خشن می شوند و به این سمت می روند نیز گفت: همان طور که کارشناسان هم اعلام کردند و خود ما هم بارها شاهد بودیم هر نوع اخباری در این فضا وجود دارد ودر پاسخ هر گونه اظهارنظر را هم به دنبال خواهد داشت.

سرگرد کیانی افزود: متاسفانه حتی در مواردی خشم خودشان را با توهین کردن، با افتراء بستن، با الفاظ رکیک، نشان می دهند، این ها مصادیقی است که وجود دارد و کاربران در این شبکه ها به دلیل اینکه هویتشان نامعلوم است و هر فردی در این فضا می تواند حضور داشته باشد، نتیجه آن می شود که افرادی که شاید دچار خود کم بینی و فقر شخصیتی هستند در این گروه ها تحت تاثیر قرار می گیرند و دست به کارهایی می زنند که پایان خوشی نخواهد داشت.

**اقدامات پلیس فتا

سرگرد کیانی درباره اقدامات پلیس فتا در مورد کاهش اینگونه رفتارها در فضای مجازی گفت: در مواردی که از مصادیق خشونت بوده با هماهنگی به دستگاه قضایی ارسال شده و در کارگروه دادستانی مسدود سازی انجام شده است، شبکه های اجتماعی هم همین وضعیت را خواهند داشت.

وی ادامه داد: در سایر  کشورها هم ممکن است مطلب خوبی در سریع ترین زمان به کاربران منتقل شود اما به همان اندازه آسیب دامن همه را خواهد گرفت  و مسدود کردن می تواند یکی از راهکارها باشد، چنانکه ایران شبکه های لاین و وایبر را مسدود کرد.

رئیس اداره تشخیص جرایم سایبری پلیس فتا ناجا گفت: کانون خانواده یکی از راهکارهای اساسی است که می تواند برای کاهش اسیب ها موثر باشد، اگر خانواده یک قاعده مندی و نظارت برای استفاده از این ابزار و تکنولوزی قرار دهد، الگوی مناسبی برای فرزندان خواهد شد و فرزندان هم رفتارهای مناسبی از خود نشان می دهند.

سرگرد کیانی در پاسخ به این مورد که چقدر ایران با توجه به اینکه دارای فرهنگ و اعتقادات غنی تری نسبت به دیگر کشورها دارد، موفق عمل کرده و مانع گسترش غیر اخلاقیات در این شبکه ها شده است افزود: این موفقیت را نمی توان گفت که صد در صدی است، شاید در کشورهای دیگر از نظر فرهنگی مهم نباشد مثلا الفاظ رکیک و یا دادن القابی به افراد سلبریتی از نظر دینی و شرعی خیلی ملاک نیست.

وی ادامه داد: ولی در ایران توجه ویژه ای است و به لحاظ ایرانی بودن و شرعیتی که وجود دارد اجازه نمی دهد به راحتی در مورد دیگران تصمیم گیری کنیم و قضاوت کنیم این باعث شده تا حدود ی در ایران اخلاق رعایت شودوما تا حدودی خوب عمل کردیم و ایران توانسته جایی که لازم است با قاطعیت برخورد کند.

رئیس اداره تشخیص جرایم سایبری پلیس فتا ناجا گفت: پلیس فتا تلاش کرده با آگاه سازی کاربران، آنها را از قربانی شدن در این فضا دور کند و متاسفانه افرادی با ارایه اطلاعات شخصی باعث سوء استفاده وهتک حیثیت می شوند.

سرگرد کیانی یادآور شد: در ماده 17 قانون جرایم این گونه رفتار ها اشاره شده و قانونگذار هم جرم انگاری کرده و مجازات را هم در نظر گرفته است ولی پلیس فتا هم با اقدامات رصد و شناسایی و کشف افرادی که در این فضا به انتشار اخبار دروغ و موضوعات خشونت آمیز اقدام می کنند مجرم محسوب می شوند و پلیس فتا هر جایی که حق مردم اجحاف شده ورود کرده و مسدود سازی را باحکم قضایی اجرا کرده است.

**دلیل بروز خشونت از نگاه جامعه شناسان

به گفته بسیاری از جامعه شناسان علل و عوامل متعددی برای بروز رفتارهای ناهنجار حتی در فضای مجازی وجود دارد.

به گقته سید حسن حسینی جامعه شناس و استاد دانشگاه این دلایل می تواند ریشه در خانواده فرد داشته باشد و نوع تربیتی که یک فرد در اجتماعات مختلف از جمله مدرسه و دانشگاه گذارنده تا اجتماعی شود را در بر می گیرد.

این استاد جامعه شناسی در گفتگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی ستاد ملی صبر افزود:نمی توان صرفا به این مسایل بسنده کرد و از عوامل دیگری مانند نقش سیاست گذاری دولت ها و جنبه های اقتصادی هم می توان آن را بررسی و واکاوی کرد.

وی ادامه داد: عموما در این شبکه ها و کانال ها حجمی از اطلاعات شخصی منتشر می شود و از آنجایی که اختلاف طبقاتی و فرهنگی در هر جامعه ای به چشم می خورد، افرادی خشم و اعتراض خود را به شکل فحاشی و توهین و افتراء نشان می دهند که در این میان نقش دولت ها در ایجاد عدالت اقتصادی و اجتماعی بسیار موثر است.

این جامعه شناس بیان کرد: برخی کارشناسان می گویند که این نوع بسترها می توانند اعتراض مدنی باشد و به شکل خشونت نشان داده می شود، اما دلایل اصلی برای خشونت ها می تواند ماهیت فضای مجازی و دسترسی آسان و قابلیت اپلیکشن ها که در اختیار کاربران است باشد، فضای سایبری منحصر به فرد است و باعث گسترش آن است.

حسینی افزود: عوامل اجتماعی فرهنگی مثل اوقات فراغت بسیار، بیکاری و نداشتن شغل مناسب، نداشتن تفریح و سرگرمی کافی و مناسب، فقدان تربیت مناسب خانوادگی، فراهم بودن زیر ساخت های اطلاعاتی بدون وجود فرهنگ صحیح، بزرگ نمایی کردن تعصبات قومی، کم شدن ارتباطات فامیلی، فراگیر شدن احساس تنهایی و انزوا و از بحث گمنامی استفاده کرده ،می تواند نقش بسیار مهمی داشته باشند.